Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Erbo-pradenco
Anthoxanthum odoratum subsp. odoratum
Poaceae Graminaceae
Autre noum : Erbo-de-prat.
Nom en français : Flouve odorante.
Descripcioun :L'erbo-pradenco trachis dins li relarg pulèu umide e au lume coume lis esclargiero de fourèst. Se recounèis à sis enflourejado qu'un cop maduro soun jauno e lusènto. Se regardas li flour veirés que li glumo soun forço diferènto, uno grosso e uno pichoto. La subsp. odorata èi lisco sus si lemma. La lengueto èi longo e bourdado de péu (fotò).
Usanço :L'erbo-pradenco a uno bono óudour de fen sega e pòu servi pèr n'en faire de tè (vertuous contro lis espaime). Perfumo la car (cambajoun "au fen"). Pamens à forto doso la coumarino, que douno la coulour jauno, es empouisounanto (dicoumaròu -anti vitamino K).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60(100) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anthoxanthum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 9 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Prado umido
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Anthoxanthum odoratum subsp. odoratum L., 1753